Stopnie żeglarskie w Polsce i na świecie
Stopnie żeglarskie w Polsce i na świecie
W Polsce i na świecie istnieją różne systemy stopni żeglarskich, które określają uprawnienia i kwalifikacje osób do prowadzenia jachtów i innych jednostek pływających.
W Polsce
Organem wydającym patenty żeglarskie w Polsce jest Polski Związek Żeglarski. Zasady ich wydawania określa Instrukcja PZŻ nr 1/2023, zaś podstawę prawną stanowi Rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z 9 kwietnia 2013 r. w sprawie uprawiania turystyki wodnej. W Polsce obowiązują trzy stopnie żeglarskie:
- Żeglarz jachtowy
- Podstawowy stopień żeglarski.
- Uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych po wodach śródlądowych bez ograniczeń oraz po wodach morskich w strefie do 2 Mm od brzegu w porze dziennej.
- Minimalny wiek: 14 lat.
- Wymagany egzamin teoretyczny i praktyczny.
- Jachtowy sternik morski:
- Uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych po wszystkich wodach morskich bez ograniczeń.
- Minimalny wiek: 18 lat.
- Wymagany staż morski (200 godzin żeglugi po uzyskaniu patentu żeglarza jachtowego) oraz egzamin teoretyczny i praktyczny.
- Kapitan jachtowy:
- Najwyższy stopień żeglarski w Polsce.
- Uprawnienia do prowadzenia jachtów żaglowych po wszystkich wodach bez ograniczeń oraz do pełnienia funkcji kapitana na jachtach czarterowych.
- Minimalny wiek: 21 lat.
- Wymagany staż morski (1200 godzin żeglugi, w tym 400 godzin samodzielnego prowadzenia jachtu o długości powyżej 7,5 m po uzyskaniu patentu jachtowego sternika morskiego) oraz egzamin teoretyczny i praktyczny.
Na świecie
Na świecie istnieją różne systemy stopni żeglarskich, które różnią się między sobą wymaganiami i uprawnieniami. Niektóre z najbardziej popularnych systemów to:
- International Certificate of Competence (ICC): międzynarodowy certyfikat kompetencji wydawany przez wiele krajów na podstawie krajowych uprawnień żeglarskich.
Polska na dzień tworzenia niniejszego wpisu nie jest stroną Rezolucji nr 40 Europejskiej Komisji Gospodarczej ONZ, wprowadzającej Międzynarodowy Certyfikat dla Operatorów Jednostek Rekreacyjnych (ICC), jednak jak czytamy na stronie Ministerstwa Sportu i Turystyki (dostęp 7 lipca 2023): „Przystąpienie do Rezolucji jest dobrowolną decyzją każdego państwa. Dotychczas została ona ratyfikowana przez niewiele ponad dwadzieścia państw. Z krajów Unii Europejskiej dokument nie został zaimplementowany w 13, w tym np. w Grecji, Hiszpanii, Francji czy we Włoszech. (…) Samo przyjęcie Rezolucji nie powoduje automatycznego wydawania patentów ICC, na podstawie posiadanych patentów krajowych. Rezolucja nakłada bowiem obowiązek weryfikacji wiedzy i umiejętności, których zakres często nie jest zbieżny z zakresem regulacji krajowych. Jednocześnie informujemy, że Ministerstwo Sportu i Turystyki rozpoczyna prace zmierzające do przystąpienia Polski do Rezolucji.” - Royal Yachting Association (RYA): brytyjski system szkoleń i certyfikacji żeglarskiej, uznawany na całym świecie. (Więcej o tym systemie szkolenia i nadawania uprawnień przeczytasz w jednym z kolejnych wpisów).
- American Sailing Association (ASA): amerykański system szkoleń i certyfikacji żeglarskiej.
