Jacht – trochę zupełnych podstaw

14 wrz 2023 | Bez kategorii, Budowa jachtów, Przepisy | 0 komentarzy

Co to w sumie jest „jacht”?

Polska ustawa z dnia 12 kwietnia 2018 r. o rejestracji jachtów i innych jednostek pływających o długości do 24 m z późn. zm. dzieli jachty na statki morskie oraz statki przeznaczone do żeglugi śródlądowej. Dzieli je również na jachty rekreacyjne oraz jachty komercyjne, przy czym do jachtów zalicza również takie jednostki pływające jak m.in. skutery wodne (!) oraz houseboty (!).

Możemy mieć zatem do czynienia z rekreacyjnym jachtem morskim lub komercyjnym jachtem morskim. Podobnie ma się sprawa z jachtami śródlądowymi.

Jachty komercyjne i jachty rekreacyjne obowiązują nieco inne przepisy

Innymi prawami rządzą się również rejsy niekomercyjne, a innymi – komercyjne. O tym warto wiedzieć i pamiętać, gdy wybieramy się w rejs! O szczegółach na pewno kiedyś jeszcze napiszę.

Dla porządku warto również wspomnieć, że ze względu na zastosowany napęd często dzielimy jachty na:

  • jachty motorowe (jednostki pływające, w których głównym napędem jest napęd mechaniczny)
  • jachty żaglowe (jednostki pływające, w których główny napęd stanowią żagle, a napęd mechaniczny pełni funkcję jedynie pomocniczą) oraz
  • jachty żaglowo-motorowe (oba napędy – żaglowy i mechaniczny stanowią równorzędne źródła napędu). Coraz rzadziej, ale wciąż jeszcze możemy spotkać również jachty żaglowo-wiosłowe. Oba napędy 0 żagle i wiosła są tu równorzędne. To m.in. popularne niegdyś w Polsce tzw. Dezety (DZ) :).

SailDreamer to ta strona Internetu, na której przeczytasz przede wszystkim o jachtach żaglowych. Przeczytasz również o „magii” pokory człowieka wobec Natury, którego ta nagradza możliwością przemieszczania się po akwenach wodnych z Jej pomocą.

Konstrukcja jachtu

To jedna z podstawowych kwestii. Od niej zależy m.in. przeznaczenie jachtu. W zależności od ilości kadłubów wyróżniamy:

  • jednostki jednokadłubowe (ang. monohull)
  • jednostki wielokadłubowe (ang. multihull) (popularne zwłaszcza na ciepłych wodach katamarany i trimarany).

Konstrukcja kadłuba i stateczność jachtu

W zależności od konstrukcji i rozwiązań mających zapewnić jachtowi stateczność, można wyróżnić popularne na jeziorach jachty mieczowe, wykorzystywane głównie właśnie na wodach śródlądowych, niezatapialne ale wywracalne. Kolejny typ to jachty balastowe, przystosowane do żeglugi morskiej i oceanicznej, teoretycznie niewywracalne, ale zatapialne.  Spotkamy również jachty balastowo-mieczowe, gdzie balast zapewnia większą stateczność a dzięki unoszonemu mieczowi umożliwiają żeglugę na płytkich wodach przybrzeżnych, są jednak zatapialne.

Przeznaczenie jachtu

Dla tych, którzy lubią się ścigać a rywalizacja to ich drugie imię, buduje się jachty regatowe. Przeznaczone, jak sama nazwa wskazuje, do udziału w regatach. Komfort schodzi w nich na dalszy plan, a niektórzy twierdzą, że w ogóle nie istnieje :). Mają być przede wszystkim sprawne i szybkie. Podróżnicy, osoby które na jachcie chcą również mieszkać a nie tylko się ścigać, preferują raczej jachty turystyczne. Tu ważne jest nie tylko bezpieczeństwo, ale również komfort żeglugi. Szkoły żeglarskie często wykorzystują jachty szkoleniowe. Są zazwyczaj prostsze w obsłudze, często bez „bajerów” typu ster strumieniowy, ale za to dodatkowo przystosowane do szkolenia. Często mają mocniejsze żagle, zwiększony balast i wyposażone  są w dodatkowe pomoce naukowe, jak np. knagi szkoleniowe albo „icki”.

Na koniec tej krótkiej charakterystyki, warto wspomnieć też o tym, że w Unii Europejskiej rekreacyjne jednostki pływające, w tym jachty żaglowe, podlegają również kategoryzacji wg kategorii projektowych jachtów.

W skrócie rzecz ujmując, uwzględniając kategorię projektową, wyróżniamy cztery kategorie jachtów rekreacyjnych:

  • A – oceaniczna, które zaprojektowano do żeglugi w rejsach, w których mogą wystąpić warunki z siłą wiatru powyżej 8°B, a istotna wysokość fal może osiągać 4 m i więcej
  • B – pełnomorska, które zaprojektowano do żeglugi w rejsach, w których mogą wystąpić warunki z siłą wiatru do 8°B włącznie, a istotna wysokość fal może osiągać do 4 m włącznie
  • C – przybrzeżna, które zaprojektowano do żeglugi w rejsach, w których mogą wystąpić warunki z siłą wiatru do 6°B włącznie, a istotna wysokość fal może osiągać do 2 m włącznie
  • D – wody osłonięte, które zaprojektowano do żeglugi w rejsach, w których mogą wystąpić warunki z siłą wiatru do °4B włącznie, a istotna wysokość fal może osiągać do 0,5 m włącznie.